اخیراً مردم بامیان در یک اقدام مدنی نمادین و طنز آمیز به خرهای بامیان به دلیل کارایی و موثریت شان در خدمت به مردم، لوح تقدیر اهدا کردند، اما آنچه به این عمل اهمیت ویژه ای می بخشد، علل و انگیزه های شکل گیری اینگونه حرکت هاست.
این حرکت مدنی مردم بامیان، اخیراً حالی انجام یافت که عده کثیری از مردم در بامیان تجمع نموده و به دلیل آنچه تقدیر از "خرها" در مقابل زحمت کشی های بیدریغ، کارایی و موثریت شان در تأمین آب آشامیدنی قریه جات مختلف ولایت بامیان، عنوان گردید، لوح تقدیر با ارزش و گرانبهایی را که از فلز ساخته شده و متن تقدیر نامه در آن حک شده بود، به یکی از خر ها اهدا کردند.
این تنها حرکت مدنی مردم بامیان نیست، بلکه در سالهای گذشته نیز، حرکات جالبی چون کاهگل کردن سرک های داخل شهر، راه اندازی راهپیمایی های به دلیل نبود برق، حملات مسلحانه کوچیها در بهسود، عدم کارکرد حکومت محلی، آتش زدن قرآن توسط یک کشیش آمریکایی، از بین بردن عنعنات و رسومات ناپسند همچون سگ جنگی و غیره، صورت گرفته است.
جواد ضحاک رئیس شورای ولایتی بامیان، درباره عوامل اصلی شکل گیری این حرکت ها میگوید: " مردم بامیان در گذشته نهایت تلاش کردند تا در چندباری که جناب رئیس جمهور به بامیان آمدند و نیز در دیدار هایی که در ارگ، با رئیس جمهور داشتند، صدا و فریاد شان را بگوش حکومت مرکزی برسانند، اما درین کار موفقیتی حاصل نگردید، بدین دلیل مردم وادار گردیدند تا دست به حرکت های مدنی و اجرای برنامه های طنز آمیز زده و از طریق انتشار آن در رسانه ها، بر دولت مرکزی که ممکن است از مردم ما هراسی نداشته باشد، آن را تبدیل به اهرم فشاری بر دولت سازند تا حد اقل از روی شرم، کاری برای بامیان صورت دهند.
وی ابراز امیدواری می کند که راه اندازی حرکت های مدنی در بامیان جنبه مثبت داشته باشد و حکومت مرکزی را وادار سازد تا به بامیان نیز همانند سایر ولایات توجه نماید.
و اما آقای ابتهاج حجتی استاد دانشگاه بامیان، علل و انگیزه های اصلی شکل گیری حرکت های مدنی در بامیان را وضعیت نامتناسب مدنی بامیان در گذشته میداند و می افزاید که نهاد های مدنی مجموعا در حال رکود و ایستایی بسر برده و آثاری از حرکت های مدنی دیده نمیشد، بناءً به منظور برجسته سازی نقش حرکت های مدنی در بامیان و با هدف اینکه مردم بامیان خود را پیدا نموده و از زیر بار سانسور حکومت محلی بیرون گردند، این حرکت ها شکل گرفته اند.
آنچه تا اینجا وضاحت می یابد، عدم رضایت مردم بامیان از کارکرد و میزان پایین توجه حکومت نسبت به ولایت بامیان، عامل اصلی راه اندازی حرکت های مدنی در بامیان به نظر میرسد، اما آقای صادق علی یار یکی از صاحب نظران در بامیان به این عقیده است که با توجه روحیه صلح طلبی که در مردم بامیان وجود دارد، صبر و حوصله شان به پایان رسیده و خواستند تا با استفاده از روش های مدنی، مطالبات شان را از مسئولین مطرح بکنند، وی اظهار امیدواری می کند که دولتمردان، صدای مردم بامیان را بشنوند و به حرکت های مدنی آنان جواب مثبت دهند تا نیروی بازدارندگی از توسل به جنگ و خشونت افزایش یابد.
انعکاس کم کاری در عرصه راه سازی و نبود کمترین نمونه از خدمات عامه در بامیان، مسئله ایست که استاد شفق قوم یاری یکی از فعالین مدنی در بامیان از آن منحیث یکی دیگر از عوامل مهم به آن اشاره میکند، او باورمند به این است که جدای ازینکه فشاری بر دولت وارد سازد و یا خیر، حرکت های مدنی نشاندهنده ظرفیت های مدنی و منطق مردم بامیان است.
عبد الله برات عضو بنیاد اجتماعی توازن و یکی دیگر از فعالین فعالین مدنی که نقش کلیدی را در راه اندازی حرکت های مدنی در بامیان داشته است، میگوید دولت باید حرکت های مدنی را جدی بگیرد، و در غیر آن ممکن است مردم به خشونت گرائیده و حتی دست به اسلحه ببرند، وی تاثیرات این حرکتها را بدلیل بی توجهی دولت کمرنگ میداند و دولت را یه قول خودش به بیدار شدن از خواب خرگوشی فرامیخواند.
اما هستند کسانی که بعضی از حرکت های مدنی را مورد انتقاد قرار داده و نحوه اجرای آن را نامناسب می خوانند، هبت الله فروغ، محصل دارالمعلمین بامیان، نفس حرکت های مدنی را بجا و مقدس عنوان کرده و آن را در بررسی کارکردهای حکومت و افشای راز های پنهان آن، موثر می خواند ولی با اعطای تقدیر نامه به خر به عنوان یک حرکت مدنی، مخالف است و میگوید که یک حرکت نامناسب است و نباید اینگونه عمل میشد.
به گفته هبت الله تاثیرات حرکت های مدنی در بامیان به دلیل اینکه مدت زیادی از آغاز آن نمی گذرد، زیاد مشهود نیست و اما او تاثیرات برجسته و عمیق آن را منوط به گذشت زمان دانسته و میگوید که در آینده ها ممکن است تاثیرات خوبی را داشته باشند.
جالب تر این است که حکومت محلی بامیان، با آنکه بارها با حرکت های مدنی صورت گرفته در بامیان در تقابل قرار داشته و یا از آن تاثیر پذیر بوده است، همواره به در ظاهر از اینگونه حرکت های اعلام حمایت کرده است، داکتر حبیبه سرابی والی بامیان، ضمن پشتیبانی از حرکت های مدنی و جامعه مدنی که بتواند راهگشای وضعیت فعلی بامیان بوده و دولت را یاری برساند، می افزاید: " در حرکت های مدنی باید انعطاف پذیری وجود داشته باشد و نباید توقع داشت تا تمام خواسته های مان برآورده گردد، ولی والی بامیان در مقابل هشدار میدهد که تمام حرکت ها باید بگونه تحلیل شده و سنجیده شده انجام پذیرد تا با در نظرداشت ارزشها و هنجار های جامعه، از توهین و تحقیر افراد، جلوگیری بعمل آید، او از اهدای تقدیر به خر ها بعنوان نمونه یاد میکند، بگفته داکتر سرابی این عمل ممکن است بعضی از ارزش ها را زیر پا کند و حتی به عده ای از افراد بربخورد.
این در حالیست که به باور آگاهان امور، در صورت بی توجهی دولتمردان به خواست و اعتراضات مردم بامیان که از طریق تجمعات مسالمت آمیز، حرکت های نمادین و طنزگونه نمایش داده میشود، رسیدگی نگردد، بروز خشونت، نا امنی و بی ثباتی بدور از امکان نیست و آنگاه خواهد بود که بامیان نیز به یکی دیگر از ولایات دچار هرج و مرج و انارشیزم در کشور که بحران دیگری را خلق خواهد کرد مبدل خواهد شد.
این حرکت مدنی مردم بامیان، اخیراً حالی انجام یافت که عده کثیری از مردم در بامیان تجمع نموده و به دلیل آنچه تقدیر از "خرها" در مقابل زحمت کشی های بیدریغ، کارایی و موثریت شان در تأمین آب آشامیدنی قریه جات مختلف ولایت بامیان، عنوان گردید، لوح تقدیر با ارزش و گرانبهایی را که از فلز ساخته شده و متن تقدیر نامه در آن حک شده بود، به یکی از خر ها اهدا کردند.
این تنها حرکت مدنی مردم بامیان نیست، بلکه در سالهای گذشته نیز، حرکات جالبی چون کاهگل کردن سرک های داخل شهر، راه اندازی راهپیمایی های به دلیل نبود برق، حملات مسلحانه کوچیها در بهسود، عدم کارکرد حکومت محلی، آتش زدن قرآن توسط یک کشیش آمریکایی، از بین بردن عنعنات و رسومات ناپسند همچون سگ جنگی و غیره، صورت گرفته است.
جواد ضحاک رئیس شورای ولایتی بامیان، درباره عوامل اصلی شکل گیری این حرکت ها میگوید: " مردم بامیان در گذشته نهایت تلاش کردند تا در چندباری که جناب رئیس جمهور به بامیان آمدند و نیز در دیدار هایی که در ارگ، با رئیس جمهور داشتند، صدا و فریاد شان را بگوش حکومت مرکزی برسانند، اما درین کار موفقیتی حاصل نگردید، بدین دلیل مردم وادار گردیدند تا دست به حرکت های مدنی و اجرای برنامه های طنز آمیز زده و از طریق انتشار آن در رسانه ها، بر دولت مرکزی که ممکن است از مردم ما هراسی نداشته باشد، آن را تبدیل به اهرم فشاری بر دولت سازند تا حد اقل از روی شرم، کاری برای بامیان صورت دهند.
وی ابراز امیدواری می کند که راه اندازی حرکت های مدنی در بامیان جنبه مثبت داشته باشد و حکومت مرکزی را وادار سازد تا به بامیان نیز همانند سایر ولایات توجه نماید.
و اما آقای ابتهاج حجتی استاد دانشگاه بامیان، علل و انگیزه های اصلی شکل گیری حرکت های مدنی در بامیان را وضعیت نامتناسب مدنی بامیان در گذشته میداند و می افزاید که نهاد های مدنی مجموعا در حال رکود و ایستایی بسر برده و آثاری از حرکت های مدنی دیده نمیشد، بناءً به منظور برجسته سازی نقش حرکت های مدنی در بامیان و با هدف اینکه مردم بامیان خود را پیدا نموده و از زیر بار سانسور حکومت محلی بیرون گردند، این حرکت ها شکل گرفته اند.
آنچه تا اینجا وضاحت می یابد، عدم رضایت مردم بامیان از کارکرد و میزان پایین توجه حکومت نسبت به ولایت بامیان، عامل اصلی راه اندازی حرکت های مدنی در بامیان به نظر میرسد، اما آقای صادق علی یار یکی از صاحب نظران در بامیان به این عقیده است که با توجه روحیه صلح طلبی که در مردم بامیان وجود دارد، صبر و حوصله شان به پایان رسیده و خواستند تا با استفاده از روش های مدنی، مطالبات شان را از مسئولین مطرح بکنند، وی اظهار امیدواری می کند که دولتمردان، صدای مردم بامیان را بشنوند و به حرکت های مدنی آنان جواب مثبت دهند تا نیروی بازدارندگی از توسل به جنگ و خشونت افزایش یابد.
انعکاس کم کاری در عرصه راه سازی و نبود کمترین نمونه از خدمات عامه در بامیان، مسئله ایست که استاد شفق قوم یاری یکی از فعالین مدنی در بامیان از آن منحیث یکی دیگر از عوامل مهم به آن اشاره میکند، او باورمند به این است که جدای ازینکه فشاری بر دولت وارد سازد و یا خیر، حرکت های مدنی نشاندهنده ظرفیت های مدنی و منطق مردم بامیان است.
عبد الله برات عضو بنیاد اجتماعی توازن و یکی دیگر از فعالین فعالین مدنی که نقش کلیدی را در راه اندازی حرکت های مدنی در بامیان داشته است، میگوید دولت باید حرکت های مدنی را جدی بگیرد، و در غیر آن ممکن است مردم به خشونت گرائیده و حتی دست به اسلحه ببرند، وی تاثیرات این حرکتها را بدلیل بی توجهی دولت کمرنگ میداند و دولت را یه قول خودش به بیدار شدن از خواب خرگوشی فرامیخواند.
اما هستند کسانی که بعضی از حرکت های مدنی را مورد انتقاد قرار داده و نحوه اجرای آن را نامناسب می خوانند، هبت الله فروغ، محصل دارالمعلمین بامیان، نفس حرکت های مدنی را بجا و مقدس عنوان کرده و آن را در بررسی کارکردهای حکومت و افشای راز های پنهان آن، موثر می خواند ولی با اعطای تقدیر نامه به خر به عنوان یک حرکت مدنی، مخالف است و میگوید که یک حرکت نامناسب است و نباید اینگونه عمل میشد.
به گفته هبت الله تاثیرات حرکت های مدنی در بامیان به دلیل اینکه مدت زیادی از آغاز آن نمی گذرد، زیاد مشهود نیست و اما او تاثیرات برجسته و عمیق آن را منوط به گذشت زمان دانسته و میگوید که در آینده ها ممکن است تاثیرات خوبی را داشته باشند.
جالب تر این است که حکومت محلی بامیان، با آنکه بارها با حرکت های مدنی صورت گرفته در بامیان در تقابل قرار داشته و یا از آن تاثیر پذیر بوده است، همواره به در ظاهر از اینگونه حرکت های اعلام حمایت کرده است، داکتر حبیبه سرابی والی بامیان، ضمن پشتیبانی از حرکت های مدنی و جامعه مدنی که بتواند راهگشای وضعیت فعلی بامیان بوده و دولت را یاری برساند، می افزاید: " در حرکت های مدنی باید انعطاف پذیری وجود داشته باشد و نباید توقع داشت تا تمام خواسته های مان برآورده گردد، ولی والی بامیان در مقابل هشدار میدهد که تمام حرکت ها باید بگونه تحلیل شده و سنجیده شده انجام پذیرد تا با در نظرداشت ارزشها و هنجار های جامعه، از توهین و تحقیر افراد، جلوگیری بعمل آید، او از اهدای تقدیر به خر ها بعنوان نمونه یاد میکند، بگفته داکتر سرابی این عمل ممکن است بعضی از ارزش ها را زیر پا کند و حتی به عده ای از افراد بربخورد.
این در حالیست که به باور آگاهان امور، در صورت بی توجهی دولتمردان به خواست و اعتراضات مردم بامیان که از طریق تجمعات مسالمت آمیز، حرکت های نمادین و طنزگونه نمایش داده میشود، رسیدگی نگردد، بروز خشونت، نا امنی و بی ثباتی بدور از امکان نیست و آنگاه خواهد بود که بامیان نیز به یکی دیگر از ولایات دچار هرج و مرج و انارشیزم در کشور که بحران دیگری را خلق خواهد کرد مبدل خواهد شد.
